زن در چه شرایطی از مرد ارث می برد؟ از جمله قوانین حقوقی است که پس از فوت شوهر، زن از وی ارثی طلب دارد، البته این موضوع دارای شرایط مختلفی است که در ادامه در مستروکیل به صورت کامل به بررسی آن می پردازیم.
زن در چه شرایطی از مرد ارث می برد؟
زن در شرایطی که قانون تعیین کرده است می تواند از مرد ارث دریافت کند، البته یکی از مهم ترین شرایط ارث گرفتن زن از مرد ازدواج دائم است زیرا در عقد موقت پس از مرگ شوهر به لحاظ قانونی زن ارثی دریافت نمی کند.
زن به عنوان همسر شخصی که از دنیا رفته است به میزان یک چهارم و یا یک هشتم از کل اموال را دریافت می کند که هر کدام از این موارد شرایط خاص خود را دارد.
نحوه محاسبه سهم ارث زن از شوهر
ارثی که زن از مرد طلب دارد به چند مورد بستگی دارد که عبارت است از:
- آیا زون و شوهر فرزند دارد؟
- مرد دارای چند زن است؟
- ازدواج بین زن و مرد دائمی است یا موقت است؟
- زوجیت قبل از مرگ متوفی از هم جداشده اند یا خیر؟
سهم ارث زن پس از فوت شوهر
موجبات ارث بردن طبق ماده 861 قانون مدنی متشکل از دو امر نسب و سبب است.
پس از آنکه زن به عقد دائم مرد درآید زوجیت یا سببیت صورت می گیرد، در ماده 864 به این صورت گفته شده است: «از جمله اشخاصی که به موجب سبب، ارث میبرند هر یک از زوجین است که هنگام فوت دیگری زنده باشد.»
قانونگذار در رابطه با فوت زن پیش از مرد به این صورت می گوید که اگر زن فوت کند از مال همسر وی به فرزندان و یا خانواده زن نخواهد رسید.
شرط عمومی بعدی در زمان ارث بری زن نسبت به سایر وراث رعایت می شود طبق ماده 941 قانون مدنی به این صورت بیان می شود:«زن نباید ممنوع از ارث باشد.»
طبق ماده 880 قانون مدنی قتل جزو موانع ارث است، زمانی که زن شوهر(مورث) خود را به صورت عمد بکشد، از ارث وی ممنوع خواهد شد.
یکی از شروط محرومیت زن در ماده 881 قانون مدنی است که به کافر شدن زن قبل از مرگ شوهر مسلمان است اشاره دارد.
میزان سهم الارث زن از اموال مرد در ماده 931 قانون مدنی به این صورت عنوان شده است، هر کدام از یک زوجین زنده باشد.فرض را دریافت می کند.
بعبارتی زمانی که میت اولاد یا اولاد اولاد (نوه) نداشته باشد از نصف یا یک دوم ترکه برای زوج و رب یا یک چهارم آن برای زن یا زوجه خواهد بود.
رب یا یک چهارم آن برای زوج و یا ثمن آن برای زوجه زمانی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد. یک هشتم از اموالا مرد به او تعلق می گیرد.
در نهایت بقیه ارث یا ترکه براساس قانون بین وراث تقسیم خواهد شد.
زمانی که مرد از همسر فعلی و یا همسر سابق خود فرزند یا نوه ایی نداشته باشد، در زمان فوت وی زن از اموال همسر خود 1 چهارم ارث خواهد برد.
اما زمانی که این شرط اتفاق نیوفتد و مرد در زمان مرگ دارای فرزند باشد، زن یک هشتم از مال و اموال خود را به ارث خواهد برد.
میزان سهم الارث زن و شوهر
زمانیکه زن فوت کند و فرزندی نداشته باشد، نصف اموال زن به شوهر تعلق می گیرد. اگز زن وارث دیگری همچون پدر و یا مادر نداشته باشد بقیه اموال زن برای به شوهر وی تعلق می گیرد.
اما زمانی که زن فوت کند و از اولاد اولاد برخودار باشد، شوهر یک چهارم اموال زن را ارث می برد.
اولادِ اولاد در صورت نبود پدر و مادر خود جانشین آن می باشد و به عنوان ورثه در قانون شناخته می شود.
زمانی که شوهر از دنیا برود و اولادی نداشته باشد زن یک چهارم اموال شوهر خود را به ارث می برد اما زمانی که شوهر از اولاد یا اولاد اولا برخوردار باشد، زن ارثی که دریافت می کند یک هشتم است.
زمانیکه زن پس از فوت همسر خود و پیش از تعیین و تکلیف ارث از دنیا برود، سهم الارث زن به ورثه تعلق می گیرد.
زمانیک مردی چند همسر داشته باشد، سهم الارثی که قانون برای زن در نظر گرفته است یک هشتم است که این میزان بین همسران وی تقسیم می شود.
این مسئله برای زمانی است همسران شخص در عقد دائمی باشند و در زمان فوت مرد رابطه زوجیت و عقد دائم پابرجا باشد.
طبق ماده 946 اصلاحی که در سال 1387 تصویب شد زوج از کلیه اموال زوجه ارث دریافت می کند،
زوجه زمانی که دارای فرزند است می تواند یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از اموال غیرمنقول همسر را که متشکل از عرصه و اعیان است دیافت کند.
در ماده 948 قانون که بعد از حذف ماده 947 تصویب شد این چنین عنوان کرده است: هرگاه ورثه از دادن قیمت پرهزی کنند زن می توانند حق را به صورت کامل از عین اموال طلب کند یا اصطلاحا استیفا کند.
ارث بردن زن حتی در طلاق
زمانی که مرد به صورت رجعی زن خود را طلاق دهد و در مدت زمان عده فوت کند، زن از اموال وی ارث طلب دارد، اما در مواقع خاص که به صورت زیر لیست می کنیم زن از مرد هیچگونه ارثی طلب ندارد:
- فوت شوهر پس از انقضای مدت عده (طلاق پیش از نزدیکی)
- طلاق زن یائسه
- طلاق خلع و مبارات
براساس ماده 944 قانون به این صورت عنوان شده است که زمانی که مرد به بیماری دچار شد، زن قادر است از وی طلاق بگیرد و اگر از زمان طلاق تا یک سال به دلیل همان مریضی بمیرد زن از وی سهم الارثی دریافت می کند.
حتی اگر طلاق بائن باشد و به شرطی که زن در این مدت یک ساله ازدواج مجدد نکرده باشد.
ارث زن از شوهر
براساس ماده 864 که در قانون مدنی در مورد ارث زن از شوهر صحبت شده چنین آمده است: «از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث میبرند هریک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد»
طبق این ماده زن از همسر خود ارثی دریافت می کند، از جمله شرایطی که نیاز است که زن و شوهر وارث هم بشوند عقد نکاح دائم است.
در واقع ازدواج موقت سبب ایجاد وارث بین زوجین نخواهد شد، شرط بعدی برای ارث بردن زن و مرد از هم این است که در زمان فوت، زن و مرد عقد دائم بوده باشند و رابطه زوجیت بین آن ها برقرار باشد.
زمانی که فردی را که از وی ارث می برد به قتل برساند از وی ارثی دریافت نمی کند.
ارث زن در صورت نداشتن فرزند
طبق قانون مدنی سهم الارث زن زمانی که فرزندی نداشته باشد بیشتر خواهد بود.
زمانی که مرد فوت کند و فرزندی نداشته باشد ارثی که به زن وی تعلق می گیرد یک چهارم است که این یک چهارم از اموال منقول و یک چهارم از اموال غیرمنقول خواهد بود.
نکته ایی که در خصوص سهم الارث زن بسیار مهم است این است که زمانی که مردی دارای چند زن باشد، سهمی را که به زن یا زوجه تعلق می گیرد بین آن ها تقسیم می شود.
برای مثال زمانی که مردم متوفی دارای دو زن و فرزند باشد سهم زوجه به دلیل اینکه مرد دارای فرزند است یک هشتم خواهد بود و این یک هشتم بین دو زن به صورت مساوی تقسیم می کنند.
اقداماتی برای ارث بردن بیشتر زن
برای جبران میزان سهم الارث زن قانون می تواند روش هایی را در نظر بگیرد که زن را از فقر مالی در آینده مصون بدارد.
1- وصیت کردن
قانونگذار قادر است اعلام کند زمانی که زن به همراه طبقه دوم یا سوم ورثه سهم برد، فرض بر این باشد که مرد یک سوم اموال خود را به سود زن وصیت کند مگر اینکه سندی خلاف این وصیت نامه ثابت شود.
البته این موارد رد کردن اختیار شوهر به وصیت نسبت به یک سوم اموال خود نیست.
شوهر می تواند پیش از فوت خود مقداری از اموال خود را به میزان یک سوم به نفع همسر خود وصیت کند تا در آیند برای وی به لحاظ مالی مشکلی پیش نیاید.
2- پرداخت نفقه در مدت زمان عده وفات
روشی دیگر به عنوان یکی از راه حل های فرعی برای جبران فرض زن نسبت به ماترک شوهر توصیه می شود، پرداخت نفقه به زن در ایام عده وفات است.
قانون مدنی ایران زن را مکلف می داند تا عده وفات مدت 4 ماه را نگه دارد و در این مدت زن قادر نیست ازدواج کند در این بین برای زن حقوقی در نظر گفته خواهد شد، پرداخت نفقه و همچنین تامین مسکن برای زن در ایام عده قادر است از مشکلات اولیه زنی که شوهر خود را از دست داده کم کند.
3- پرداخت مستمری و مهریه زن به نرخ روز فوت شوهر
پرداخت حقوق و یا مستمری به زنی که همسر خود را از دست داده یکی از قوانین تامین اجتماعی و همچنین پرداخت مهریه به نرخ روز فوت شوهر امروزه در حال اجرا می باشد جزو روش هایی است که نقص های ارث را جبران می کند.
ارث زن از شوهر در ازدواج موقت
در قانون مدنی ارث زن از شوهر در عقد دائم تعیین شده است، براساس ماده 946 قانون مدنی ازدواجی که دائمی باشد و ممنوع از ارث نباشند قطعا طبق قانون از هم ارث می برند.
اما ارث زن در عقد موقت در قانون قابل پیش بینی نیست و اما سوالی که در میان است که آیا تکلیف ارث زن در زمان عقد دائم هم مشخص شده است؟
آیا در صیغه موقت به زن هم ارثی تعلق می گیرد؟
طبق قانون و قواعد فقهی در زمان عقد موقت، زن از شوهر ارثی طلب ندارد زیرا که رابطه وارث در احکام آمره است و بدین معنی است که نمی توان در آن توافقی صورت گیرد.
شرط ارث بردن در عقد موقت اکثرا صحیح نیست اما در قانون می توان برای زوجه در زمان عقد موقت مالی را در نظر گرفت.
ارث مرد چند زنه به چه صورت است؟
طبق قانون مرد قادر است که 4 زن بگیرد و هر 4 نفر را به عقد دائم خود درآورد، لذا هر کدام از این چهار زن از اموال شوهر خود سهم دارند زیرا عقد آن ها به صورت قانونی و دائمی بوده است.
No comment